Kürt Hareketinin Kırılma Noktası: Leyla Kasım ve Dava Arkadaşlarının İnfazı
Yıl 1974. Irak'ın başkenti Bağdat'ta, bir sabahın erken saatlerinde Kürt hareketinin unutulmaz isimlerinden Leyla Kasım ve dört yol arkadaşı, Baas rejimi tarafından infaz edildi. Bu isimler; Cevad Hemevendi, Neriman Fuad Mesti, Hesen Heme Reşid ve Azad Süleyman Miran’dı. Leyla Kasım henüz 22 yaşındaydı, ama onun hikayesi ve direnişi kısa ömrüne rağmen Kürt halkının hafızasına silinmez şekilde kazındı.
Kasım’ın siyasi kimliğinin temelleri, üniversite yıllarında atıldı. Saddam Hüseyin ve Kürt lider Molla Mustafa Barzani arasında 1970’te imzalanan özerklik anlaşmasının kısa sürede bozulması, gençlerde yeniden umutsuzluk ve öfke uyandırdı. Sözde özerklik, parlamentoda temsil ve ana dilde eğitim vaatleri vermişti. Ancak Baas rejiminin baskıcı politikaları, Kürtlerin üstündeki devlet otoritesini daha da ağırlaştırdı. İşte Leyla Kasım, tam bu süreçte Kürdistan Demokrat Partisi'ne (KDP) katılarak, taleplerini ve direnişi yükseltmeye başladı.
Onun direnişi yalnızca politik değildi; sembolik önemi yıllar geçtikçe büyüdü. Üniversite arkadaşı Şükriye Resul’un anlatımına göre, Leyla son ana kadar inançlarından ödün vermedi ve dimdik durdu. İnfaz anında celladının gözlerinin içine bakarak Kürt milli marşını söyledi. Bu sahne, Kürtlerin yıllardır çektikleri acılara ve yenilmeyen iradelerine dair en çarpıcı örneklerden biri haline geldi. O dönemde, Baas rejimi özellikle Kürt kökenli muhalifleri sistematik biçimde hedef alıyor, her türlü demokratik ve kültürel hak talebini şiddetle bastırıyordu.
Bugün Leyla Kasım'ın Ardından: Mirası ve Anlamı
Kasım’ın infazı, Kürt hareketinde bir dönüm noktası oldu. Sadece bir gözdağı değil, aynı zamanda direnişin herkes için ne kadar maliyetli ve anlamlı olabileceğini gösterdi. Irak yönetimi, Leyla Kasım ve arkadaşlarını susturmak istese de, onların hatırası özellikle genç Kürtler ve kadınlar için mücadeleye ilham vermeye devam etti. Her yıl Mayıs ayında Kürt topluluklarında adını taşıyan etkinlikler düzenleniyor, kasvetli ama umut dolu bir atmosferde onun hikayesi anlatılıyor.
Kürt hareketinin kolektif hafızasında, Leyla Kasım yalnızca salt siyasi bir figür olarak değil, tıpkı Che Guevara veya Rosa Luxemburg gibi bir direniş ve değişim simgesi olarak anılıyor. Onun cesareti, uygulanan baskılara rağmen insan onurunu ve özgürlük arzusunu savunanların sesi olmaya devam ediyor. İnfaz edildiği sırada söylediği marş, bugün özgürlük mücadelesinin notalarına ilham verirken, Baas rejiminin yıllar süren sert yüzüne verilen en gür cevaplardan biri olarak hafızalarda yaşıyor.
